1. Cholesterol và sự liên quan đến bệnh máu nhiễm mỡ

Cholesterol là 1 chất béo đóng vai trò thiết yếu tạo nên cấu trúc trong màng tế bào và là chất vô cùng cần thiết để cơ thể tạo ra mật, vitamin D, các hormone như testosterone và estrogen. Gan của bạn sẽ phải sản xuất ra tất cả lượng cholesterol cần thiết để thực hiện các chức năng này. Tuy nhiên, có 25% cholesterol còn được tạo ra nhờ chế độ ăn uống vì vậy nếu bạn có chế độ ăn uống quá nhiều cholesterol sẽ gây dư thừa, tích tụ trong máu gây máu nhiễm mỡ (rối loạn mỡ máu).

Mọi người thường đánh đồng cholesterol là chất xấu, tuy nhiên có 2 loại cholesterol tồn tại song song là: LDL - cholesterol xấu và HDL - cholesterol tốt.

  • Lipoprotein mật độ thấp vận chuyển cholesterol được tạo ra trong gan đến các động mạch, mô của cơ thể. Cholesterol liên quan đến lipoprotein mật độ thấp - hay còn gọi là LDL. LDL có thể tích tụ tại thành động mạch, gây tắc nghẽn động mạch và dẫn đến các vấn đề tim mạch và đột quỵ.

  • Cholesterol liên quan đến lipoprotein mật độ cao, hay HDL - cholesterol tốt. HDL có chức năng giúp loại bỏ thêm cholesterol từ các động mạch và mô, đưa nó trở lại gan để bị phá vỡ và trục xuất khỏi cơ thể giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch.

2. Người bệnh máu nhiễm mỡ có được ăn hải sản không?

Người máu nhiễm mỡ thường được khuyến nghị tránh các loại hải sản có vỏ như: tôm, cua, ốc, sò… bởi vì mối lo những loại hải sản này chứa hàm lượng cholesterol cao. Tuy vậy, theo Tiến sĩ David Williams – Nhà nghiên cứu y khoa Mỹ cho rằng : hải sản có cholesterol cao nhưng đó là HDL - cholesterol tốt.

Không những vậy, các loại hải sản và động vật có vỏ chứa hàm lượng chất béo thấp (0,5 - 2,5%) và hầu hết các chất béo đó có chứa axit béo Omega 3 - chất béo có lợi cho cơ thể. Nguồn Omega 3 có trong hải sản giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tim mạch, làm giảm hàm lượng chất béo triglyceride trong máu, giảm nồng độ LDL - cholesterol xấu trong cơ thể.

Bổ sung thêm hải sản vào chế độ ăn uống của bạn thực sự có thể giúp cải thiện chỉ số cholesterol trong máu. Nghiên cứu được công bố trong Atherosclerosis T11/2017 cho thấy: tiêu thụ cá có dầu có thể làm tăng mức HDL - cholesterol tốt.

Hải sản là một nguồn protein rất tốt, giàu dinh dưỡng, đặc biệt có hàm lượng axit béo Omega-3 cao (EPA và DHA), làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ khuyến cáo rằng người trưởng thành nên ăn khoảng 225gr hải sản mỗi tuần.

3. Người bệnh máu nhiễm mỡ nên ăn và nên tránh loại hải sản nào?

3.1 Những loại hải sản nên ăn

Hiện nay do ô nhiễm môi trường nước nên các loại thủy sản thường bị nhiễm thủy ngân độc hại. Tuy vậy, không phải loại hải sản nào cũng chứa hàm lượng thủy ngân như nhau, có một vài loại: cá, cua, tôm… có hàm lượng thủy ngân thấp & cholesterol cao mà người bệnh máu nhiễm mỡ có thể sử dụng.

Thêm nữa, lượng cholesterol trong hải sản rất khác nhau. Thông thường, các động vật giáp xác có xu hướng có mức cholesterol cao nhất. Bạn có thể tham khảo mức cholesterol trong khoảng 1 khẩu phần 28gr thực phẩm thuộc ngành động vật giáp xác đã được nấu chín (theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ):

  • Tôm nấu chín: 59,8 miligam cholesterol

  • Tôm hùm nấu chín: 41,4 miligam cholesterol

  • Cua nấu chín: 29,8 miligam cholesterol

Động vật thân mềm có mức cholesterol thấp hơn động vật giáp xác,

Động vật thân mềm, chẳng hạn như sò điệp, có mức cholesterol thấp hơn động vật giáp xác.  Bạn có thể tham khảo mức cholesterol trong khoảng 1 khẩu phần 28gr thực phẩm thuộc ngành động vật thân mềm đã được nấu chín (theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ):

  • Ngao nấu chín: 19 miligam cholesterol

  • Sò điệp hấp: 11,6 miligam cholesterol

Lượng cholesterol trong các loại cá rất khác nhau, tuy nhiên thường thấp hơn nhiều so với lượng cholesterol có trong động vật giáp xác. Dưới đây là mức cholesterol trong 1 khẩu phần 28gr (theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ):

  • Cá hồi hoang dã Đại Tây Dương: 20,1 miligam cholesterol

  • Cá ngừ trắng đóng gói trong dầu: 8,8 miligam cholesterol

  • Cá ngừ Ahi: 11,3 miligam cholesterol

  • Cá rô phi nấu chín: 16,2 miligam cholesterol

  • Cá tuyết nấu chín: 17,3 miligam cholesterol

3.2Những loại hải sản người bị mỡ máu nên tránh

Hải sản có thể chứa thủy ngân, kim loại nặng...nên bạn cần tìm mua hải sản ở địa chỉ đáng tin cậy. Cần so sánh lợi ích sức khỏe và nguy cơ tiêu thụ thủy ngân trước khi dùng hải sản để có lựa chọn phù hợp nhất. Dưới đây là một số loại hải sản có mức thủy ngân cao nhất (theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ FDA):

  • Cá thu vua

  • Cá kiếm

  • Cá mập

  • Cá ngừ mắt to

  • Marlin

Người máu nhiễm mỡ nên lưu ý gì khi dùng hải sản?

Mặc dù các loại hải sản không làm tăng cholesterol xấu nhưng cách chế biến và cách ăn hải sản có thể làm tăng LDL - cholesterol xấu, hoặc gây dị ứng và phản ứng phụ. Bởi vậy, người máu nhiễm mỡ khi dùng hải sản cần chú ý các điểm sau:

  • Không nên ăn các món hải sản được chiên, sốt có chứa nhiều bơ, các món rang muối… 

  • Không nên ăn sống, gỏi mà hãy thay bằng các hình thức: hấp, luộc, nướng…

  • Không ăn hải sản chung với các thực phẩm giàu vitamin C bởi hải sản chứa nhiều asen pentavenlent, nếu kết hợp vitamin C sẽ chuyển hóa thành asen trioxide (hay còn gọi là thạch tín) gây ngộ độc, có khi còn dẫn đến chết người rất nguy hiểm.

  • Không nên ăn trái cây và uống trà sau khi ăn hải sản bởi axit tannic có trong trà khi kết hợp với lượng canxi có trong hải sản sẽ tạo thành canxi không hòa tan, gây kích ứng lên hệ tiêu hóa gây: đau bụng, buồn nôn, nôn mửa và hiện tượng kết sỏi dẫn đến sỏi thận

  • Không ăn hải sản cùng với các thực phẩm có tính hàn cao: dưa chuột, dưa hấu, rau muống, lê, nước lạnh, đồ uống có gas… Những thực phẩm có tính hàn cao khi dùng chung với hải sản sẽ gây cảm giác khó chịu, đầy bụng, khó tiêu.

Làm thế nào để duy trì mức mỡ máu an toàn?

  • Hạn chế ăn mỡ và nội tạng động vậy, các loại phô mai, sữa nguyên kem…

  • Tăng cường ăn rau củ tươi, các loại ngũ cốc.

  • Giảm cân nặng nếu bạn đang thừa cân, béo phì.

  • Hạn chế hút thuốc, uống rượu vì sẽ gây ảnh hưởng xấu tới tình trạng mỡ máu cao và gây hại cho cơ thể.

  • Khám sức khỏe định kỳ, theo dõi chỉ số mỡ máu thường xuyên để kịp thời phát hiện các biến chứng để có hướng điều trị chính xác.

  • Giữ thái độ thoải mái, lạc quan, vui vẻ.

Hải sản là một nguồn protein tốt, rất giàu Omega 3 (giúp phòng ngừa các bệnh tim mạch) nhưng lại có rủi ro là chứa nhiều thủy ngân và kim loại nặng. Bạn hãy cân nhắc khi lựa chọn nguồn hải sản từ những nguồn uy tín để tiêu dùng. Để bảo vệ sức khỏe của bản thân, bạn có thể tham khảo sản phẩm Omega 3 Supra của thương hiệu Sanct Bernhard. Sản phẩm chứa dầu cá, các axit béo thiết yếu, omega 3, vitamin E, vitamin B6-B1-B12, acid folic… giúp giảm hàm lượng triglyceride, ngăn ngừa mỡ trong máu.